Passend voor wie?
Voor het kind? Of …

Er zijn meerdere soorten scholen voor kinderen in de basisschoolleeftijd: regulier, speciaal basisonderwijs en speciaal onderwijs.

Eenvoudig uitgelegd is regulier onderwijs voor de gemiddelde leerling en de leerling die daaronder of daarboven uitsteekt. Zo bieden de reguliere basisscholen aanbod in drie niveaus binnen een groep. Er zitten gemiddeld 25 leerlingen in een groep en er staat één leerkracht voor. Er zijn doorgaans geen externe deskundigen structureel op school aanwezig.

Speciaal basisonderwijs (SBO) is voor de leerling die meer tijd en tussenstappen nodig heeft. Deze leerling heeft het doorgaans moeilijker op leergebied en/ of een milde gedragsproblematiek. Er zitten gemiddeld 12-15 leerlingen in de groep. Er is vaak een leerkracht plus onderwijsassistent aanwezig per groep. Er zijn doorgaans structureel extern deskundigen op school aanwezig.

Speciaal onderwijs (SO) is onderverdeeld in:
– een school voor de leerling met ernstige gedragsproblematiek (internaliserend of externaliserend)
– een school voor de leerling met gehoorproblematiek en/of taalontwikkelingstoornis
– een school voor de leerling die langdurig ziek en/of (licht) verstandelijk beperkt is
– een school voor de leerling die zeer moeilijk leert

Op een SO-school zitten gemiddeld 8-10 leerlingen in de groep. Er is een leerkracht en onderwijsassistent aanwezig per groep. En er zijn structureel externe deskundigen aanwezig op school.

Denk bij externe deskundigen aan een: logopedist, fysiotherapeut, ergotherapeut, orthopedagoog.

De kosten van een leerling in het basisonderwijs verschillen flink. Zo kost een leerling op een reguliere basisschool het minst, een leerling op een SBO-school kost meer en een leerling op een SO-school kost het meest. De laatste jaren worden deze kosten niet meer duidelijk openbaar gedeeld.

Zie het voorbeeld hieronder:

Een leerling kost in het speciaal onderwijs (so) ongeveer gemiddeld 18.000 euro per jaar, een leerling in het speciaal basisonderwijs (sbo) circa 9.000 euro, en een leerling in het reguliere onderwijs ongeveer 6.000 euro per jaar. Uit: 2009

De basisbekostiging per leerling was in 2022 gemiddeld € 9.100 per basisschool-leerling (precieze bedrag voor reguliere basisschool onbekend omdat hier ook so en v(oortgezet)so onder vallen). Uit: 2022

De verschillen mogen duidelijk zijn. Zowel in mogelijkheden, aanbod in materialen/ methoden, in deskundigheid, als in kosten.

Dit gezegd hebbende, neem ik je graag mee in een voorbeeld uit de praktijk. Leerling X heeft onderwijsbehoeften passend bij SO-onderwijs. Er is meerdere keren per week specialistische hulp nodig van externe deskundigen.
De leerling heeft baat bij meer aandacht, meer structuur en bovendien een aanbod dat valt buiten de drie niveaus die worden aangeboden binnen het reguliere onderwijs.

En toch, zorgt het regulier onderwijs ervoor dat de specialistische begeleiding onder schooltijd kan plaatsvinden en er wordt middels een onderwijsarrangement een paar uur per week* ondersteuning door een onderwijsassistent geregeld. Een schoolweek heeft 30 uur, waarvan er dus slechts 2 uur ondersteuning aanwezig zal zijn. Ouders moeten in dit geval 5x per week hun kind onder schooltijd van het regulier basisonderwijs ophalen en brengen naar de vestiging van het speciaal onderwijs voor de specialistische begeleiding van externe deskundigen.

Leerling X zit dagelijks in een groep met 25 anderen, waar één leerkracht de aandacht verdeelt, lesaanbod biedt in drie niveaus en geduldig probeert om ook leerling X de liefdevolle aandacht en het onderwijs te bieden wat leerling X nodig heeft.
Het basisaanbod gaat volledig langs leerling X heen, er is nauwelijks sociale interactie met medeleerlingen en leerling X mag 2 uur per week met de onderwijsassistent één op één werken. Daarnaast wordt leerling X 5x per week door ouders opgehaald onder schooltijd, om naar de SO- locatie te gaan, om daar de specialistische begeleiding te krijgen van de externe deskundigen.

Bedenk: De SO-school zelf heeft 9 kinderen in de groep, elke dag een leerkracht en onderwijsassistent, biedt passend aanbod, heeft alle deskundige begeleiding op eigen locatie én er zullen leerlingen zijn die hetzelfde ontwikkelingsniveau hebben als leerling X.

Maar…we proberen het eerst binnen het reguliere basisonderwijs, want: Passend onderwijs.

Voor wie is dat passend?

Voor het kind? Of voor de portemonnee.